Rezzâk-ı âlem, insân ve hayvan âlemlerini de bir dâire hükmünd | Risâle-i Nûr İzah ve Notlar

Rezzâk-ı âlem, insân ve hayvan âlemlerini de bir dâire hükmünde teşkîl etmiş ve merkezine de rızkı koymuş. İnsanları, hattâ hayvanları rızka âdetâ âşık, hâdim ve musahhar etmiştir. Demek rızkı tekeffül etmese idi, vermese idi, canlı mahlûkları yaratmaması îcâb ederdi. Rezzâk-ı âlem rızkı da gàyet geniş ve zengin ve hadsiz ni'metleri câmi’ bir hazîne hâlinde halk etmiştir ve yenilecek şeylerin sayısınca, kuvve-i zâika, yâni tadacak ve tanıyacak ma'nevî küçük mîzânları dilimizde halk etmiştir. Her şeyin, rızkın etrafında toplandığını ve rızka baktığını anladıktan sonra şunu da bilelim ki; bütün envâı ile rızık, ma'nen, maddeten hâlen ve kàlen şükür ile kàimdir. Rızkın yetiştirdiği ve gösterdiği şey de şükürdür.
Rızka iştihâ ve iştiyâk, bir çeşit fıtrî şükürdür. Lezzet ve zevk almak dahi düşünmeden bir şükürdür. Hayvanların şükrü böyledir. Yalnız insân, dalâlet ve küfür ile o fıtrî şükrü esâsından bozuyor, şükürden şirke giriyor.
Hitâbat ve Münâcat-ı Hulûsiyye