GERÇEK HAYATIN FOMO’SU Psikoloji, insan davranışlarını ve zih | Finans Gazetesi

GERÇEK HAYATIN FOMO’SU

Psikoloji, insan davranışlarını ve zihnini analiz etme sanatıdır. Bütün analiz bilimlerinin de odak noktasıdır. Elbette günümüzde para kazanmak için kullandığımız teknik analiz, temel analiz gibi araçlar da buna dahildir. Dolayısıyla iyi bir trader olmak için önce insanları tanımak gerekir. Fakat bu tanışıklığı kara çevirebilmek için kaçırmamanız gerek asıl nokta, kendinizi tanımanızdır. Bir kere insanları tanıdığınızda en iyi trader sizsinizdir. Kendinizi tanıdığınızda ise zengin olursunuz.

Belki girişten niyetimi belli etmişimdir, bugün niyetim ekonomi konuşmak değil. Ekonomi piyasası, 7,5 milyar üyesi ile en yüksek risk ve en düşük kâr oranına sahip insan piyasasının, daha az volatil, daha tahmin edilebilir, dolayısıyla daha risksiz bir alt kümesi.Ve elbette kâr oranları çok daha yüksek.. (Özellikle kriptoda:D) Ben bugün insan piyasasından bahsetmek istiyorum. Ve insan psikolojisinin en can sıkıcı errorlarından birinden; FOMO..

FOMO, fear of missing out kalıbının kısaltılmışıdır. Yani doğru şartlar altında atlanıldığında çok iyi kazandırabilecek bir treni kaçırma ve arkasından bakakalma korkusudur. Bir emtiaya doğru yerden girmek için onnnca zaman varken, değerleneceğini anladığında yatırımcıyı kaplayan kaybetme korkusu, anksiyetenin tetiklediği yanlış hamleler, yüzleşilen sonuçlar ve pişmanlık hissi…

Bu terimi insan piyasasına uyarladığımızda karşımıza milyon tane örnek çıkar. Ben en temel bir tanesini söyleyeceğim. Sevdiğimiz birine hak ettiği değeri, özeni, sevgiyi vaktinde göstermeyip fırsatı kaybedeceğini anlayınca yanlış zamanda yanlış hamleler yapmak.. Bu öyle bir tren ki telafisi kolay olmadığı gibi fomosu da pek sancılı oluyor. Tıpkı her zarar ettiğimizde önceki bakiyemize ulaşmak için elde etmemiz gereken kar oranının yükselmesi gibi, burada da sevdiğimiz insanların gözünde ilk günkü gibi olabilmek için çok daha fazla çalışmamız gerekiyor. Neden faillediğimizi anlamak pek de zor olmasa gerek, değil mi?

Piyasada çok sık karşılaştığımız diğer bir fomo örneği ise zaman. Bunu kısa, orta ve uzun vadeli olarak ayırabiliriz. Kısa vade düşündüğümüzde, her gün değerlendirmemiz için 24 saatimiz varken, işlerimizi doğru zamanda yapıp, vaktimizi çok verimli bir şekilde değerlendirebilecekken gün bitmeye yakın treni kaçırdığımızı anlayıp pişman oluyor ve potansiyelinin çok aşağısında bir gün geçiriyoruz. Her gün, sonraki günün farklı olacağını söyleyerek kendimizi kandırıyor ve farklı hiçbir şey yapmamaya devam ediyoruz. Böyle böyle bir de bakıyoruz ki orta vade gelmiş ama biz daha kısa vade hedeflerine bile ulaşamamamışız.

İnsanın yaşı geçtikçe karşısına çıkan fırsatlarla birlikte, fırsatları değerlendirme kapasitesi de azalıyor. Sonuç olarak kısa vadede yapılan ve yapılmayanların sonuçlarıyla orta vadede yüzleşiyoruz. Aynı mantıkla orta vadedeki davranışlarımızın sonuçlarıyla uzun vadede yüzleşiyoruz. Fomo duygusuyla geçirilmiş bir hayat ve telafisi olmayan koskoca bir hata. Harekete geçmediğimiz her gün treni kaçırmaya bir gün daha yaklaşıyoruz.

FOMO’suz bir hayatın mümkün olmadığını hepimiz biliyoruz fakat nasıl ki trade ederken ipler bizim elimizdeyse insan piyasasında da bizim elimizde. Bütün kar ve zararlarımızın sorumlusu biziz. Unutmayın, insanları bir kere tanıdığınızda en iyi trader siz olursunuz. Kendinizi tanıdığınızda ise zengin olursunuz. Yatırım tavsiyesidir.
@songulkyl