Çin’in borç tuzakları Geçmişte adını hiç bu kadar duymamıştı | Finans Gazetesi
Çin’in borç tuzakları
Geçmişte adını hiç bu kadar duymamıştık. Virüs , ticaret savaşları Uygur Türklerine yapılan soykırım derken hemen her alanda adını duymaya başladık bu ülkenin. Devletler tarafından baktığımızda Çinin en çok tepki alan eylemi borçlandırma politikası.
Çin, savaşmak yerine eski sömürge politikalarını uygulayarak dünyanın en büyük alacaklı devleti konumuna geldi. Küresel GSYİH'nın yüzde 5'ini aşan uluslararası kredileriyle Çin, Dünya Bankası, Uluslararası Para Fonu ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'nün (OECD) bir araya getirdiği tüm kredi veren ülkeler de dahil olmak üzere geleneksel borç verenleri geride bıraktı.
Çin bunu diğer borç veren devletler gibi içişlerine karışarak değil , paranın nerelerde harcanacağı şartını koşmadan vererek tercih sebebi oldu. Tabi Çin bu paraları verdi ama yaptığı sözleşmeler ile hem öncelikli alacaklı konumuna geçti hemde borçlu ülkelerin toprak bütünlüklerini tehdit etmeye başladı.
Bunu birkaç örnekle anlatacak olursak , Laos komşu ülkelere elektrik ihracı dahil olmak üzere ulusal elektrik şebekesini 25 yıllığına Çinli bir şirkete devretmek zorunda kaldı .
Çin menşeli firmalara yüzde 8 faizle 8 milyar dolar kredi borcu bulunan ve borçlarını ödemekte zorlanan Sri Lanka hükümeti, bir limanın kullanım ve tasarruf haklarının yüzde 70’ini 99 yıllığına Çinli bir şirkete devretmişti.
Şimdilerde Karadağın Avrupa birliğinden borç isteyerek Çine borcunu ödemeye çalıştığını duyuyoruz.
Ülkemizdede Çin yatırımları artmakta ve gelecekte söke söke ödemek durumunda kalabiliriz.
Çinin, borç isteyen ülkelere geri ödenemeyecek krediler vererek tuzağa düşürdüğü ve stratejik varlıklarının yönetimini ele geçireceği düşünceleri sıklıkla dile getiriliyor. Çinde bu düşünceleri ispatlarcasına hamleler yapıyor. Borç sözleşmelerindeki bir başka konuda kredi anlaşmalarının içeriklerinin gizli tutulması. 2014 yılından bu yana yapılan her borç sözleşmesi , sözleşmenin şartlarını ve varlığını gizlemeyi ön plana alan gizlilik maddeleri içeriyor. Bu anlaşmalar , şeffaflık ,hükümetlerin sorumlu tutulması için vergi mükelleflerinden gizlenmemesi gibi uluslararası borç ilkelerini ihlal ediyor.
Yazımızda hep Çini suçladık ancak batılı ülkelerin borç politikaları ve gelişmekte olan ülkeleri sıkıştıran özellikle proje bazlı ( bir çoğu işe yaramayan , talep fazlası yada halka bir katkısı olmayan ancak batılı ülkelerin siyasi amaçlarına hizmet eden projeler) finansmanlar , ülkeleri çinin kapısına götürmek zorunda bırakıyor ve Çinde bu fırsatı kaçırmıyor.
Bankalardan aldığı kredileri ödeyemeyen esnaf ve sanayicinin tefecilerin eline düşmesinden bir farkını göremiyorum.
Borç yiğidin kamçısı olmaktan çıkıp borçlu halkların sırtında izler bırakacağa benziyor…
@Abdulkadirp
