48 SAATLİK KABUS ! Yazılıma nasıl başlanabileceği ile ilgili | Finans Gazetesi
48 SAATLİK KABUS !
Yazılıma nasıl başlanabileceği ile ilgili olan yazımızda işin/sektörün zorluklarından az da olsa bahsetmiştik. Geçtiğimiz günlerde Akbank’ın başına gelen şey ise bir IT ekibinin yaşamak isteyeceği en son şeydir. Hizmet verdiğin tüm kullanıcıların sisteme erişememesi ! Hem de milyonlarca insanın günlük olarak kullandığı bankacılık işlemleri gibi bir hizmetin 48 saat gibi uzun bir süre boyunca gerçekleştirilememesi ! Bu durum sistemin teknik ekibi için kabustan farksızdır.
Akbank’ın açıklamasına göre sıkıntının mainframe’den (ana bilgisayar/sunucu) kaynaklandığını biliyoruz. Detaylı açıklama yapılmaması sebebiyle işin teknik kısmına fazla vakıf olmadığımız için kısaca mainframeden ve süreçten bahsedelim.
Mainframe nedir, nasıl çalışır ?
Mainframe bir günde yüzlerce milyar sorgu ve işlemi sıkıntısız ve yüksek performanslı olarak çalıştırabilme kapasitesine sahip süper bilgisayar/sunuculardır.
Milyonlarca müşterisi/kullanıcısı olan büyük firma ve kurumların veri merkezlerinde merkezi yapıda konumlandırılıp çok yüksek sayıda işlemin tutarlı ve hızlı bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için kullanılırlar.
Süreç:
Kullanıcıların Akbank’ın bankacılık sistemlerine hiçbir platformdan erişemediği anlaşılıyor. Mainframe’de bulunan veritabanının cevap veremez duruma geldiğini tespit ediyorlar, hızlı bir şekilde bir önceki gün yaptıkları güncellemeyi geri alıyorlar, çünkü problemi yapılan güncellemenin doğurduğunu düşünüyorlar. Ancak bu defa disklere erişim kesiliyor, bağlantıyı sağlayamadıkları için açma kapama veya restart etme gibi türk usulü çözümlere belki de 10 yılda bir ihtiyacı olabilecek sisteme (mainframe) restart atıyorlar. Yiyor mu ? Yemiyor.
Dananın kuyruğu orada kopuyor ve mainframe’i tekrar ayağa kaldırabilmek, sistemi tekrar işler hale getirebilmek için uzun saatler ara vermeden çalışıp kademeli olarak (aşırı yüklenme olmaması için) tüm bankacılık işlemlerini kullanıma açıyorlar.
Mainframe’vari sistemlerde tüm parçalar çok sayıda yedekli bulunduğu halde; sistemin işleyişi ile ilgili her konuda kurtarma/geri yükleme mekanizmaları bulunduğu halde; veriler için günlük, haftalık, aylık vb. farklı periyotlarda onlarca/yüzlerce yedek alındığı halde; tüm bir sistemin çökmesi halinde hemen devreye girebilecek yedek 2. bir sistem bulunduğu halde problemler olabiliyor. Bazen yapılan bir güncelleme, bazen basit bir kodlama hatası (testleri yapıldığı halde), bazen de öngörülemeyen farklı durumlar buna sebep olabiliyor. Problemlerin birçoğu bu kurtarma mekanizmaları sayesinde kullanıcılara hiçbir şekilde yansımadan çözülebilse dahi Akbank örneğinde olduğu gibi bazen eş zamanlı tüm yedekli sistemleri etkileyebilecek, yedekleri kullanılamaz hale getirebilecek nadir de olsa ciddi problemler ortaya çıkabiliyor.
Hayat da böyle değil mi ?! Tüm önlemleri aldığımızı düşündüğümüz bir konuda dahi hiç beklemediğimiz sonuçlar alabiliyor, ummadığımız problemlerle karşılaşabiliyoruz.
Orhan Baba’ya selam çakarak yazımızı noktalayalım;
Hatasız kul olmaz…
@Kasv3rah
