QARAQALPAQ ÁDEBIYATÍ

2022-01-21 19:41:03 Aç / Yorum Yap

2022-01-21 19:40:59 "АЙТЫЛМАҒАН БИР СӨЗ..."


Ашықлар жасайды, әрман жоқ, әрман,
Орынлар берилсе жүректен пәрман,
Бир-бирине деген сезимлеринде,
Ҳақыйқат жасайды, ҳасла жоқ жалған...

Түнди таңға жалғап қурылар сәўбет,
"Ара алыс болса телефон бар" деп.
Сағынышын басып турыўы ушын,
Негизи оларға бул да бир әўмет...

Еркелетер қызды сөзден гүл сыйлап,
Дүньяның ең сулыў теңеўин жыйнап,
"Сен неге бир аўыз муҳаббатыңды
айтпайсаң?" деп қызды қояды "қыйнап"...

Дейди қыз: - Айтаман бәрин, тийген соң,
Әўели бул сөзге тилим үйренсин.
(Иштеги сезимлер тилге шығыўға,
Жол қоймас еди-дә қызлық ийбеси...)

Биледи жигит те бәрин... себеби,
Буларға қойылған тосық көп еди.
Егер де бир-бирин сүймесе олар,
Қалайынша барлығын бирге жеңеди...

Тусинер бирақ та, ишки қәлеўи,
"Еситсем" дегендей дәме бар еди,
Қулласы сүйгенин билгени менен,
Қыздың сол сөзине қатты зар еди...

Ҳәр таңда, уйқыдан турар алдында,
Жигит жоллар сөзин қызға жалындай,
Бир ақшам еситпей қалса сол сөзди,
Қыз жатар уйықламай ояў ҳалында...

Мен бундай ышқыға таппадым тәрийп,
Мысалы Шахсанем, мысалы Ғәрийп...

* * *

Узаққа созылды сәўбет бүгинги,
Басқаша сөзлер де, емес бурынғы.
Бул сапар қыйнамай қызды да "Айт!" деп,
Телефон жаўылды...
көзлер жумылды...

Таң атар ең соңғы Жулдызды қуўып,
Аўылда ҳәрекет, дым ерте турып,
Бир демде түнерди жигиттиң үйи,
Елге де бир хабар тарады суўық...

(Айтыўға тил бармас бундайын сөзди..)
"Пәленше жаслайын пәнийден озды.
Себебин ҳәзирше ҳешким билмейди,
Кеше ақшам жумыпты мәңгиге көзди..."

Сораўсыз исинен етсек те ғәзеп,
Илажсыз көнемиз әзелден - әзел,
Еле де анықлаў бир айтып өтсем,
Бул сондай сумлықлы әжел ғой, әжел...

Еситип қыз байғус кетти есинен,
(Бир сөзди айтыўға қалды кешиге.)
Көзинен ҳәттеки бир жас тамбады,
(Жылайтуғын еди енди несине...)

Ол қалды дос болып кеўил зарына,
Айрылып қалғандай еди барынан,
Тек ғана ишинен гүбирленеди:
"Ҳеш бир яр түспегей мениң ҳалыма!.."

Қыз ойлар, "От түссин бундай ийбеге!"
Қәбирге жақынлар қорқыў ийелеп.
Қулпы тасты сыйпалап, кеширим сорап,
Дейди қыз: "Мен Сизди қатты сүйемен!"

Эх әттең!...
Ессиз қыз... кеш еди енди.
Бул сөздиң қуны да өшеди енди!...

Өжет Байназаров Aç / Yorum Yap

2022-01-21 17:38:03 ЕЛЕ ТАЛАЙ САҒЫНАСЫЗ

Ямансаң деймисең? Кеттим сеннен жырақ
Менсизликке көне алсаң магар шыдап
Соңын-ала, қәдиримди билип жылап
Мен жаманды еле талай сағынасыз.

Қарамастан қалсаң жумып көзлериңди
Көрмеў ушын мениң муңлы жүзлеримди
Кешир! Қайтарып алдым деп сөзлеримди
Мен жаманды еле талай сағынасыз.

Қара, қара, қара десем, қарамадың
Мени адам қатарына... санамадың
Мәмилеге кел, деўге де жарамадың
Мен жаманды еле талай сағынасыз.

"Ашыў араз, ақыл дос" деп ойламадың
Ақыл зейин суўға, терең бойламадың
Менсиз қәне? Сен бийәрман тойлағаның
Мен жаманды еле талай сағынасыз.

Кең дүньяға сыймай ҳалың болар шатақ
Шашларыма қойған яңлы сени матап
Зибаның исмимди, такрар-такрар атап
Мен жаманды еле талай сағынасыз.

Ашықлық- бийдаўа дәртке шалынасыз
Сары уўайымнан липас жамыласыз
Қәсте жүрегиңе болар мәлҳам жалғыз
Мен жаманды еле талай сағынасыз.

Айралықтың дәрт тумарын тағынасыз
Муҳаббаттың айдаўына бағынасыз
Көзлериңнен бир-бир ушып болсам таса
Мен жаманды еле талай сағынасыз.

Ақшолпан Аманияз21.01.2022 Aç / Yorum Yap

2022-01-21 16:27:35 СОҢҒЫ МӘНЗИЛ

Бүгин жаны үзилипти достымның
Баралмадым гүзетиуге жанына
Хеш мәниси жоқ ау кеуил хошымның
Үйренип қалған екенмен ау барына

Хәзиллери жарасар еди сөйлесе
Ынтык болып еситер едим қумартып
Гәпи менен бул әлемди бөлесе
Жаманлықты кетирер еди тууартып

Жаңа истиң көзин билдим дегенде
Жабысты желкеге наукас тас қатып
Узын шашы тобығына жеткенде
Қыйдырды,разы болмай,налып,бас қағып

Шыбын жанын кемиргенде алқымнан
Шыдап билди,билдирместен кисиге
Жүзим киби солығанда солқымнан
Сездирместен қойды, тисин тисине

Соңғы күнин билгендей ақ излепти
Бир естелик таслап кетсем деди ме
Сүуретлерин дизип видео ислепти
Айралықты билдиргиси келди ме

Достым мени умытпа хеш демекши
Болғанындай болды маған ап анык
Неше мәрте болған едиң келмекши,
Дийдар қалды, ақиретке тақалып...

Кешир достым, қалалмадым гүзетип
Соңғы мәнзилиңе бара алмайман
Тек артыңда тураман ау сөз етип
Дослығыңды хеш умыта алмайман

Автор:Үмит Бижанова
@ubijanova Aç / Yorum Yap

2022-01-21 11:47:40 " Қызғаныш "

Қарақалпақ айтысы каналындағы турмыслық айтыста жазылып, өзгерис киритилген қосық....

Хақ тәңирдиң уйи болмыс мешитте,
Болып еди ақ некемиз несипте,
Периштелер гуа болған уәделер,
Орынлауға ей суйиклим кешикпе.

Ей-султаным, Ей-себеби барлығым,
Тәғдир сыйы мениң саған ярлығым,
Тәңир қосқан, Бир өмирлик жолдасым,
Мениң ушын мол хикмети бар буның.

Гуманлансам сетең ойлар жетеледи,
Еки жәхән маған тарлық етер еди
Хәр ақшамда, Сени кутиу суйиклим,
Жәхәннамның азабынан беттер еди

Қызғанышта пазыйлети ышқының,
Таң қалардай жери жоқдур хеш буның,
Уй алдында жолларыңа термилип,
Отыраман хәзирлери, кешқурын...

"Ярың сенлик емес екен" деседи,
Кеуилимнен умитсизлик кешеди,
Қызғаныштан, ғәзеп бийлеп бойымды,
Мурынымнан салқын самал еседи.!

Автор:
Мукаррама Оразбаева Aç / Yorum Yap

2022-01-21 10:50:55 Сени қызғанаман.

Қас қойғандай жүзикке жүзлери,
Мисли бойындай қызыл алманың,
Жулдызлардай мөлдиреп көзлери,
Сени қызғанып сүйе алмадым.

Билмейсең жүректе от жанады,
Қызлар өткенде бир қасынан,
Не сулыўлар изиңде қалады,
Шерткенде жүрек лирикасынан.

Әжайып кеўилге болмас қарамай,
Соңынан қәлбим текке сызлайды,
Өзгелерден көбинше баралмай,
Жақсы көреримди билип қалады.

Сағынышқа бөлер бул көзлерим,
Әндийшедей атадым қәлбимнен,
Саған жазған ақырғы сөзлерим,
Бийопа болып қалған дәртимсен.

Ай толысып сәўлеси таралған,
Шырайыңа нүрлар жете алмас,
Кимсесиз журтта ийесиз қалған,
Жат журтлар болдыма саған сырлас.

Көп қыйнама сен мени мухаббат,
Сен турғанда бәри маған ҳешким,
Ашық қылдырып тек бийтахат,
Мухаббаттың арзыўынан кештим.

Кәмилжан Базарбаев Aç / Yorum Yap

2022-01-20 19:49:55 Aç / Yorum Yap

2022-01-20 19:01:25 "АЙТЫЛМАҒАН БИР СӨЗ..."


Ашықлар жасайды, әрман жоқ, әрман,
Орынлар берилсе жүректен пәрман,
Бир-бирине деген сезимлеринде,
Ҳақыйқат жасайды, ҳасла жоқ жалған...

Түнди таңға жалғап қурылар сәўбет,
"Ара алыс болса телефон бар" деп.
Сағынышын басып турыўы ушын,
Негизи оларға бул да бир әўмет...

Еркелетер қызды сөзден гүл сыйлап,
Дүньяның ең сулыў теңеўин жыйнап,
"Сен неге бир аўыз муҳаббатыңды
айтпайсаң?" деп қызды қояды "қыйнап"...

Дейди қыз: - Айтаман бәрин, тийген соң,
Әўели бул сөзге тилим үйренсин.
(Иштеги сезимлер тилге шығыўға,
Жол қоймас еди-дә қызлық ийбеси...)

Биледи жигит те бәрин... себеби,
Буларға қойылған тосық көп еди.
Егер де бир-бирин сүймесе олар,
Қалайынша барлығын бирге жеңеди...

Тусинер бирақ та, ишки қәлеўи,
"Еситсем" дегендей дәме бар еди,
Қулласы сүйгенин билгени менен,
Қыздың сол сөзине қатты зар еди...

Ҳәр таңда, уйқыдан турар алдында,
Жигит жоллар сөзин қызға жалындай,
Бир ақшам еситпей қалса сол сөзди,
Қыз жатар уйықламай ояў ҳалында...

Мен бундай ышқыға таппадым тәрийп,
Мысалы Шахсанем, мысалы Ғәрийп...

* * *

Узаққа созылды сәўбет бүгинги,
Басқаша сөзлер де, емес бурынғы.
Бул сапар қыйнамай қызды да "Айт!" деп,
Телефон жаўылды...
көзлер жумылды...

Таң атар ең соңғы Жулдызды қуўып,
Аўылда ҳәрекет, дым ерте турып,
Бир демде түнерди жигиттиң үйи,
Елге де бир хабар тарады суўық...

(Айтыўға тил бармас бундайын сөзди..)
"Пәленше жаслайын пәнийден озды.
Себебин ҳәзирше ҳешким билмейди,
Кеше ақшам жумыпты мәңгиге көзди..."

Сораўсыз исинен етсек те ғәзеп,
Илажсыз көнемиз әзелден - әзел,
Еле де анықлаў бир айтып өтсем,
Бул сондай сумлықлы әжел ғой, әжел...

Еситип қыз байғус кетти есинен,
(Бир сөзди айтыўға қалды кешиге.)
Көзинен ҳәттеки бир жас тамбады,
(Жылайтуғын еди енди несине...)

Ол қалды дос болып кеўил зарына,
Айрылып қалғандай еди барынан,
Тек ғана ишинен гүбирленеди:
"Ҳеш бир яр түспегей мениң ҳалыма!.."

Қыз ойлар, "От түссин бундай ийбеге!"
Қәбирге жақынлар қорқыў ийелеп.
Қулпы тасты сыйпалап, кеширим сорап,
Дейди қыз: "Мен Сизди қатты сүйемен!"

Эх әттең!...
Ессиз қыз... кеш еди енди.
Бул сөздиң қуны да өшеди енди!...

Өжет Байназаров Aç / Yorum Yap

2022-01-20 18:08:12 "ТҮСИНДИР..."

Елес яки емеспекен түсим бул..?!
(Айып етпе артық кетсе исим бир...),
Бунша шырай, бунша назды қайдан алдың?!
Қолдан келсе соны маған түсиндир!

Сорауларым көп-дур еле сеннен сорар,
Назланып бир қәдем бассаң еден сынар.
Көзлериңниң бағыслары дым басқаша,
Жанды жаққан бундай қарас неден шығар?...

Баҳадыр да кеулин саған берген шығар,
Кеуилиңниң көп сырларын билген шығар.
Мына мени қызғансын деп, шырайыңды,
Аллам саған аямастан берген шығар!..

Көп сөзлерим жүрегиңе кирген шығар,
(Әй биразы, өңмениңди тилген шығар)
Сениң маған жолыққанда, бар үмитиң...
Қыялыңда шийрин ойлар жүрген шығар...

Мениң менен бәлким бахтың күлген шығар,
Сағынғанда жүрек-баўрың бүлген шығар,
Сезимиме гүман артпа ей сулыўым,
Бахтың ушын Өжет жеңин түрген шығар...

Өжет Байназаров

@qaraqalpaqadebiyati Aç / Yorum Yap

2022-01-20 17:10:52 ...СЕЗБЕЙСЕҢ- АЎ СЕН

Айта алмай саған зинҳәр әлўидағ,
Сырласыма айланғанын гүзги бағ,
Ҳижраныңа шыдай алмай албырап,
Сени сағынғаным сезбейсең-аў сен.

Муҳаббат бул екен билсем дуўадай,
Ҳәр алған демиң де зәрүр ҳаўадай,
Айралықтан ай жүзимниң жуўадай.
Солғанлығын бәлким сезбейсең-аў сен.

Арзыў- әрманымның бәри пуш болып,
Еншиме тийгени, татлы түс болып,
Сен тәрепке, әл ҳаўада қус болып,
Ушқым келгенлигин сезбейсең-аў сен.

Жүрекке дәрт, көзиме муң уялап,
Ойларым да қушып сени аялап,
Ўақытымды қуры босқа заялап,
Қыял сүргенлигим сезбейсең-аў сен.

Есимнен аўысып, азып тозсам да,
Жалбарынып магар қолым созсам да,
Келип бир күн, ялғаншыдан озсам да,
Бары- жоқлығымды сезбейсең-аў сен.

Сүйип өткенлигим сезбейсең-аў сен...

Ақшолпан Аманияз 20.01.2022 жыл Aç / Yorum Yap